Resim Defteri -64-
Rhone Üzeri Yıldızlı Gece - Van Gogh
Ekim 2015
Nobel Edebiyat Ödülü Kazanan Yazarlar
2015 Svetlana Aleksiyeviç (Belarus)
2014 Patrick Modiano (Fransa)
2013 Alice Munro (Kanada)
2012 Mo Yan (Çin)
2011 Tomas Tranströmer (İsveç)
2010 Mario Vargas Llosa (Peru - İspanya)
2009 Herta Müller (Romanya - Almanya)
2008 Jean-Marie Gustave Le Clezio (Fransa)
2007 Doris Lessing (İngiltere)
2006 Orhan Pamuk (Türkiye
2005 Harold Pinter (İngiltere)
2004 Elfriede Jelinek (Avusturya)
2003 John Maxwell Coetzee (Güney Afrika Cumhuriyeti)
2002 Imre Kertész (Macaristan)
2001 Vidiadhar Surajprasad Naipaul (İngiltere)
2000 Gao Xingjian (Çin-Fransa)
1999 Günter Grass (Almanya)
1998 Jose Saramago (Portekiz)
1997 Dario Fo (İtalya)
1996 Wislawa Szymborska (Polonya)
1995 Seamus Heaney (İrlanda)
1994 Kenzaburo Oe (Japonya)
1993 Toni Morrison (ABD)
1992 Derek Walcott (Saint Lucia)
1991 Nadine Gordimer (Güney Afrika Cumhuriyeti)
1990 Octavio Paz (Meksika)
1989 Camilo Jose Cela (İspanya)
1988 Necib Mahfuz (Mısır)
1987 Joseph Brodsky (ABD)
1986 Wole Soyinka (Nijerya)
1985 Claude Simon (Fransa)
1984 Jaroslav Seifert (Çekoslovakya)
1983 William Golding (İngiltere)
1982 Gabriel Garcia Marquez (Kolombiya)
1981 Elias Canetti (İngiltere)
1980 Czeslaw Milosz (Polonya)
1979 Odysseus Elytis (Yunanistan)
1978 Isaac Bashevis Singer (ABD)
1977 Vincente Aleixandre (İspanya)
1976 Saul Bellow (ABD)
1975 Eugenio Montale (İtalya)
1974 Eyvind Johnson (İsveç)
Harry Martinson (İsveç)
1973 Patrick White (Avustralya)
1972 Heinrich Böll (Almanya)
1971 Pablo Neruda (Şili)
1970 Aleksandr Soljenitsin (SSCB)
1969 Samuel Beckett (İrlanda)
1968 Yasunari Kawabata (Japonya)
1967 Miguel Angel Asturias (Guatemala)
1966 Samuel Yosef Agnon (İsrail)
Nelly Sachs (Almanya)
1965 Mikhail Sholokhov (SSCB)
1964 Jean-Paul Sartre (Fransa)
1963 Yorgo Seferis (Yunanistan)
1962 John Steinbeck (ABD)
1961 İvo Andric (Yugoslavya)
1960 Saint John Perse (Fransa)
1959 Salvatore Quasimodo (İtalya)
1958 Boris Pasternak (SSCB)
1957 Albert Camus (Fransa)
1956 Juan Ramon Jimenez (İspanya)
1955 Halldor Laxness (İzlanda)
1954 Ernest Hemingway (ABD)
1953 Winston Churchill (İngiltere)
1952 François Mauriac (Fransa)
1951 Par Lagerkvist (İsveç)
1950 Bertrand Russell (İngiltere)
1949 William Faulkner (ABD)
1948 T. S. Eliot (İngiltere)
1947 Andre Gide (Fransa)
1946 Hermann Hesse (İsviçre)
1945 Gabriela Mistral (Şili)
1944 Johannes Jensen (Danimarka)
1943 Ödül Verilmedi
1942 Ödül Verilmedi
1941 Ödül Verilmedi
1940 Ödül Verilmedi
1939 Frans Emil Sillanpaa (Finlandiya)
1938 Pearl S. Buck (ABD)
1937 Roger Martin du Gard (Fransa)
1936 Eugene O'Neill (ABD)
1935 Ödül Verilmedi
1934 Luigi Pirandello (İtalya)
1933 Ivan Bunin - (Rusya)
1932 John Galsworthy (İngiltere)
1931 Erik Axel Karlfeldt (İsveç)
1930 Sinclair Lewis (ABD)
1929 Thomas Mann (Almanya)
1928 Singrid Undset (Norveç)
1927 Henri Bergson (Fransa)
1926 Grazia Deledda (İtalya)
1925 George Bernard Shaw (İrlanda)
1924 Wladyslaw Reymont (Polonya)
1923 William Butler Yeats (İrlanda)
1922 Jacinto Benavente (İspanya)
1921 Anatole France (Fransa)
1920 Knut Hamsun (Norveç)
1919 Carl Spitteler (İsviçre)
1918 Ödül Verilmedi
1917 Karl Adolph Gjellerup (Danimarka)
Henrik Pontoppidan (Danimarka)
1916 Verner von Heidenstam (İsveç)
1915 Romain Rolland (Fransa)
1914 Ödül Verilmedi
1913 Rabindranath Tagore (Hindistan)
1912 Gerhart Hauptmann (Almanya)
1911 Maurice Maeterlinck (Belçika)
1910 Paul Heyse (Almanya)
1909 Selma Lagerlöf (İsveç)
1908 Rudolf Christop Eucken (Almanya)
1907 Rudyard Kipling (İngiltere)
1906 Giosue Carducci (İtalya)
1905 Henryk Sienkiewicz (Polonya)
1904 Jose Echegaray (İspanya)
Frederic Mistral (Fransa)
1903 Bjornstjerne Bjornson (Norveç)
1902 Theodor Mommsen (Almanya)
1901 Sully Prudhomme (Fransa)
Okuduklarım -136-
Çiçek Senfonisi - Özdemir Asaf
Gece XCIII
13 Ağustos 2015
Perşembe
Uzun zamandır eksikliğini hissettiğim bir sanat televizyonu fikri bugün yeniden zihnime düştü. Hem de öncekilerden daha büyük bir eksiklik hissiyle birlikte. Yüzlerce tv kanalının bulunduğu beyaz ekranda bir tane bile sanat yayını yapan kanalın olmaması gerçekten halkımızın bakış açısını çok iyi bir şekilde yansıtıyor. Halk talep etmedikten sonra kim kendini riske atar da izlenmeyeceği belli olan bir kanal kurar ki?
Ama birilerinin çıkıp en azından internet ortamında böyle bir yayın akışı sunan kanal kurması gerekiyor bence. Haftada 20 saat yayın yapması yeter de artar bile. Sanat üzerine birçok şeye internet üzerinden ulaşabiliyoruz fakat özellikle tiyatro oyunları, opera ve baleler, klasik müzik konserleri, çok önemli sanat insanlarıyla yapılan söyleşiler veya sinema tarihinin ilk filmlerine yeterince ulaşamıyoruz. Resimler, heykeller, mimari eserler üzerine çekilen bilgilendirici videoları izleyemiyoruz. Dahası bunlara tek tek ulaşabilsek de bir bütünlük içinde yayın yapan, detaylı bir arşive sahip olan, izleyicilere sanatın ne olduğunu önemli danışmanlarla, planlı programlı bir şekilde anlatmaya çalışan bir yayın akışının bütünlüğüne sahip olamıyoruz. O yüzden birilerinin çıkıp bir sanat televizyonu kurması gerektiğini ve bunun büyük bir eksiklik yarattığını dile getirmekten başka bir yol da bulamıyorum.
on3ağustos’15gecesi edirne
Tuna BAŞAR
Resim Defteri -63-
İlkbahar - Botticelli
Ukde 1
Uzun zaman önce planladığım fakat bir türlü başlayamadığım Ukde başlıklı projeme başlamak için karşıma gerçek anlamda içimde “ukde” yaratacak bir etkinlik çıktı. Daha doğru bir ifadeyle üzülerek kaçırdığımı fark ettiğim bir sempozyum…
27 Nisan 2015 tarihinde Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Kampüsü Oditoryumu’nda Cemal Süreya’nın ölümünün 25. yılı nedeniyle “Güvercinin Uçuşunu Bölüşüyoruz” adlı bir sempozyum gerçekleştirilmiş. Yıldız Teknik Üniversitesi ve Kültürlerarası Şiir ve Çeviri Akademisi’nin ortaklaşa düzenlediği sempozyuma YKY, Yasakmeyve ve Varlık dergileri de destek vermiş. Sempozyumda Doğan Hızlan, Enver Ercan, Bâki Asiltürk, Hilal Karahan, Gülce Başer, Mustafa Fırat, Nursel Duruel, Emel Koşar, Tozan Alkan, Haydar Ergülen, küçük İskender ve Orhan Alkaya gibi önemli edebiyatçılar 5 oturumda Cemal Süreya’nın şairlik ve yazarlık yönlerini değerlendirmişler. Buradaki konuşmalardan beşini de Varlık Dergisi Ağustos 2015 tarihli 1295. sayısında okurlarıyla buluşturmuş. Ben de bu önemli sempozyumu bu sayede öğrenmiş oldum ve içimde kocaman bir “ukde” oluştu. “Keşke bu etkinlikten daha önce haberim olsaydı da ben de katılabilseydim!” diye hayıflandım.
Ama en azından Varlık dergisi sayesinde sempozyumdan bir seçkiyi okuyabildim. Dergide yayınlanan yazılar da şöyle;
- Nursel Duruel, Cemal Süreya’nın “Günler”i
- Mustafa Kurt, Laleli’den Dünyaya Tersine Bir Tramvay: Bir Yapılanma Biçimi Olarak Cemal Süreya Şiiri
- Murat Lüleci, “Özgürlüğün Geldiği Gün”: Cemal Süreya’nın Şiirlerinde İmge Kullanımı
- Bahanur Garan, Dergilerin Nabzını Tutatn Şair: Cemal SÜreya “Edebiyatın Laboratuvarında”
- Haluk Öner, Humordan Öte İroni: Cemal Süreya Şiiri
Tuna BAŞAR
Okuduklarım -135-
Şehirler Kitabı - G. Cabrera Infante
Gündemdekiler -8-
• Selçuk Altun’un “Buraları Rüzgâr Buraları Yağmur” adlı yeni romanı İş Bankası Kültür Yayınları tarafından basıldı.
• Bu yılki Nobel Edebiyat Ödülü’nü gazeteci kimliği ön planda olan Belaruslu kadın yazar Svetlana Aleksiyeviçkazandı. İngiltere’nin en saygın edebiyat ödülü olan Man Booker’ı ise Jamaikalı yazar Marlon James aldı.
• Bu yıl ikincisi düzenlenen Fotoİstanbul Uluslararası Fotoğraf Festivali’nin onur konuğu Ara Güler’miş. Sanatçının “Kayıp İstanbul” adlı fotoğraf sergisi Beşiktaş’ta açık alanda sergilenecekmiş.
• İş Sanat 16. sezonunu Parlayan Yıldızlar Meriç Soylu Ödüllerini kazanan kemancı Hande Küden, çellist Poyraz Baltacıgil ve piyanist Ferhat Can Büyük’ün Sascha Goetzel yönetimindeki Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrasıeşliğinde vereceği konserle açacak. 5 Kasım’daki konserde Ludwig van Beethoven’ın Üçlü Konçerto ile Do Majör Op. 56eserleri ve Johannes Brahms’ın Senfoni No. 2 ve Re Majör Op. 73 eserleri seslendirilecek.
• Dünyanın en büyük kitap fuarı olan Frankfurt Kitap Fuarı açıldı. 18 Ekim’e kadar sürecek fuarın bu yılki an teması Düşünce Özgürlüğü olarak belirlenmiş.
Tuna BAŞAR
İzlediklerim -47-
Otomatik Portakal - Yön: Stanley Kubrick
Okuma Günlüğü -14-
9 Ağustos 2015 Pazar
Türk Edebiyatı’nda, özellikle de şiirde önemli akımlar vardır: Garip, İkinci Yeni, Toplumcu Gerçekçiler, Beş Hececiler bunlardan bazılarıdır. Bir de belli dönemlerde yazan yazarları bir araya getiren ve yıllarla ifade edilen kuşaklar vardır: 1950 Kuşağı gibi…
Birbirinden farklı bir edebiyat anlayışına sahip olsalar da bu kuşaklar içinde yer alan yazarlar hep birlikte anılır.
1950 Kuşağı’nda da Ferit Edgü, Erdal Öz, Onat Kutlar, Dağan Hızlan, Demir Özlü, Adnan Özyalçıner, Orhan Duru gibi daha çok öykücülerden oluşan yazarlar bulunur.
Bu kuşağın önemli yazarlarının ilk kitapları da birkaç yıl önce ilk basımlarının üzerinden 50 yıl geçtiği için özel basımlarla okur önüne yeniden çıktı. Bu kitaplardan bazıları şunlar: Onat Kutlar’ın İshak’ı, Orhan Duru’nun Bırakılmış Biri’si, Ferit Edgü’nün Kaçkınlar’ı, Erdal Öz’ün Yorgunlar’ı, Demir Özlü’nün Bunaltı’sı ve Adnan Özyalçıner’in Panayır’ı…
İshak’ı okumaya başlayınca, özellikle kitabın giriş kısmında Doğan Hızlan’ın yazdığı yazının da etkisiyle 1950 Kuşağı üzerine daha detaylı bir araştırma yapmam gerektiğini düşünmeye başladım.
İshak, Onat Kutlar’ın ilk kitabı ve ölümüne kadar da başka bir öykü kitabı basılmamış. Ölümünden sonra ise 2009 yılında dergilerde kalan öyküleri Karamekeadıyla bir araya getirilmiş.
Onat Kutlar İshak’la tek bir kitap ve 9 öyküyle yıllarca önemli bir öykücü olarak anılmayı başarmış ender yazarlardan. Bu kitapta yer alan 9 öykü bizi yazarın bir zamanlar yaşadığı Gaziantep’teki kırsal yaşama götürüyor. Daha çok anın fotoğrafını çekmeye çalışan, ölümle iç içe öyküler okurda lezzetli bir tat bırakıyor. Yazar öykülerinde seçtiği karakterlerle yaşlı insanları, çocukları, perişanlık içinde yaşayan kadınları, hayvanlar getiriyor gözümüzün önüne.
Tuna BAŞAR
Gece XCII
12 Ağustos 2015
Çarşamba
Bir süre önce “Not Defteri’nden Geçmişe Bakmak” başlıklı bir proje üzerinde çalışmaktaydım. Daha önce Not Defteri’ne yazdığım her bir not üzerinden geçmişte yaşanan olaylarla günümüzde yaşanan olaylar arasındaki benzerlikleri ortaya sermeye çalışacaktım. Bunu yaparken de geçmişte dikkatimi çekip Not Defteri’me yazdıklarım üzerinden ilerleyecektim ki bu durum hem benim bakış açımda değişim olup olmadığını ortaya koyacaktı hem de ülkede aslında hiçbir şeyin değişmediğini, hep aynı senaryonun oynandığını gözler önüne serecekti. Bu proje bir süre sonra bana çok da anlamlı gelmediği için hayata geçirmek için adım atmadım. Ama şimdi geçmişte yazdığım tüm yazıları yeniden gözden geçirip bu yazılar eşliğinde yeni yazılar yazmaya başlamışken benim için daha önemli olan bir şey yeniden dikkatimi çekiyor: değindiğim konular. Özellikle Not Defteri ve Gece’de birçok farklı konuya değinmiştim. Bu farklı konular üzerinden onlarca farklı deneme çıkacaktır. Eskiden nelerin dikkatimi çektiğini, zihnimden nelerin geçtiğini ve bunların bana neler düşündürdüğünü bu kaleme aldığım notlar sayesinde bir kere daha görmüş olacağım. Keşke aklımdan geçen her düşünce tanesini kaleme almış olabilseydim. Şimdi uçan sözlerin ve düşünce kırıntılarının yerine onları da yazma şansım olurdu.
on2ağustos’15gecesi edirne
Tuna BAŞAR
Resim Defteri -62-
Olympia - Manet
Rota 28
planladıklarım
1. 1950 Kuşağı hakkında detaylı bir araştırma yapmalıyım.
2. Türk şiirinde yabancı şairlerin etkilerini araştırmalıyım ve hangi şairlerin kimlerden etkilendiklerini belirlemeliyim.
3. Çağan Irmak’ın Issız Adam filmi üzerine Seyir Defteri’ne bir yazı yazmalıyım.
4. Ukde başlıklı projeme bir an önce başlamalıyım ve bu projenin ilk yazısını Yıldız Teknik Üniversitesi’nde yapılan Cemal Süreya Sempozyumu’na ayırmalıyım.
5. Önemli ödülleri kazanan sanat eserlerinin listesini ve önemli sanat adamlarının öneri listelerini blog sayfamda yayınlamalıyım.
Tuna BAŞAR
Gündemdekiler -7-
• Enis Batur’un yeni kitabı Basit Bir Es, Kırmızı Kedi etiketiyle raflardaki yerini aldı.
• Varlıkdergisi son sayısında (Ekim 2015) yakın zaman önce kaybettiğimiz iki önemli yazarı “İki Büyük Usta, İki Büyük Veda: Oktay Akbal-Tarık Dursun K.” başlığıyla gündemine alıyor.
• Metin Uca, 15 Kasım’dan itibaren her Pazar akşamı Leyla Gencer Opera ve Sanat Merkezi’nde sahneye çıkacak. “Klasi-Komik Show” adıyla izleyenlerine eğlenceli bir müzik yolculuğu sunmaya çalışacak.
• Bu yıl ilk defa düzenlenen Dağlarca Şiir Ödülü sahiplerini buldu. Ataol Behramoğlu, Doğan Hızlan, Sennur Sezen, Ertan Mısırlı, Enver Ercan, Haydar Ergülenve Tarık Günersel’in yer aldığı seçici kurul ödülü Şükrü Erbaş’ın Pervane ve Ömer Erdem’in Pas adlı kitaplarına değer gördü. Ödül töreni 18 Ekim 2015 tarihinde Beşiktaş Belediyesi Fulya Sanat Merkezi’nde düzenlenecek.
• Pera Müzesi Pera Film’de Kore Film Günleri’yle sinemaseverlerin karşısına çıkıyor. 9 Ekim’de başlayacak gösterimler 16 Ekim’e kadar devam edecek. Kore Film Günleri’nde Han Jae-rim’in Yüz Okuyucu, Song Il-gon’un Sadece Sen, Lim Soon-rye’nin Hayatımızın En Güzel Anı, Park Kwang-hyun’un Dongmakgol’a Hoş Geldiniz ve Kim Seong-ho’nun Bir Köpeği Kaçırmanın Mükemmel Yolu adlı filmleri gösterilecek.
Tuna BAŞAR
Okuduklarım -134-
İshak - Onat Kutlar
Onat Kutlar Kimdir?
• 25 Ocak 1936 tarihinde Alanya’da doğdu.
• İlk ve orta öğretimini Gaziantep’te tamamladı. Önce İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’ne, sonra da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi. Ancak bu okulu da yarıda bırakarak Paris Üniversitesi Felsefe bölümüne devam etti.
• 1961-1963 yılları arasında Doğan Kardeş’te çalıştı.
• 1965-1976 yılları arasında kurucuları arasında yer aldığı Türk Sinematek Derneği’nde, 1967-1970 yılları arasında Yeni Sinema dergisinde ve 1978-1980 yılları arasında da Kültür Bakanlığı Sinema Yapım ve Gösterim Merkezi’nde yöneticilik yaptı.
• İKSV’nin kuruluşundan ölümüne kadar İKSV’de kurul üyeliği ve yöneticiliği görevlerini sürdürdü.
• 1991-1995 yılları arasında İstanbul Film Ajandası’nda TRT için programlar hazırladı.
• Ömer Kavur ile Yusuf ile Kenan (1979), Ali Özgentürk ile Hazal (1979) ve Erden Kıral ile Hakkâri’de Bir Mevsim (1982) filmlerinin senaryolarını yazdı.
• 1994 yılında Türk Sinematek’indeki çalışmaları nedeniyle Fransa’nın “L’Ordre des Arts et des Lettres” nişanıyla ödüllendirildi.
• 30 Aralık 1994’te Taksim’deki Marmara Oteli’ne yerleştirilen bombanın patlaması sonucu ağır şekilde yaralandı ve 11 Ocak 1995 tarihinde hayata gözlerini yumdu.
• İlk öyküsü “Volan Kayışı” 1955 yılında Seçilmiş Hikâyeler dergisinde yayınlandı. Arkadaşlarıyla birlikte 1956-1960 yılları arasında a dergisini çıkardı. İshak’la 1960 Türk Dil Kurumu Öykü Ödülü’nü kazandı. Sinema yazıları, denemeler, öyküler, şiirler ve şiir çevirileriyle uğraştı.
• Kitapları:
Öykü: İshak (1959), Karameke (2009)
Şiir: Pera’lı Bir Aşk İçin Divan (1981), Unutulmuş Kent (1986), Unutulmuş Kent ve Çeviri Şiirler (1999)
Deneme: Yeter ki Kararmasın (1984), Sinema Bir Şenliktir (1985), Bahar İsyancıdır (1986), Gündemdeki Sanatçı (1995), Gündemdeki Konu (1995)
*Kaynak: YKY tarafından Elli Kuşağının İlk Kitapları 50 Yaşında özel basımıyla okura sunulan, Eylül 2009 tarihinde 3000 adet basılan Onat Kutlar'ın İshak adlı kitabı...
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)